TELBİNE ÇORBASI

Telbine çorbasını bilir misiniz? yada hiç duydunuz mu?
Telbine, arpa unu kullanılarak yapılan, Peygamber Efendimizin (S.A.V.) özellikle hastalar için tavsiye ettiği bir yemek.
Geçen kış eşim okuduğu bir yazıda konusu geçince telbine çorbasından haberdar olmuş.
Bana da bahsedince hemen konuyu araştırdım.
Bu çorbayı yapmak için en mühim malzeme arpa unu olduğu için onu bulmak için epey uğraştım.
Uğraştım diyorum çünkü o dönemde aradığım sorduğum hiç bir yerde bulamadım.
Sağlıklı unları olan bazı firmaların ürün gamlarında gözükse de piyasada bulamadım.
Fakat gerek pazarda ki bakliyatçılara, gerekse kilo ile açık ürün satışı yapan gıda dükanlarına da sürekli sordum.
Arpa unu bulamayınca tarifi uzun süre yapamadım.

Burası benim gittiğim semt pazarında bulunan bir bakliyatçı,

Cumartesi günleri Bakırköy Pazarında da tezgah açıyor. 

Bakliyattan, tahıl ürünlerine, baharatlara kadar çok çeşitli ürünleri bulunur.

Un olarak mısır unu, galeta unu gibi klasik ürünleri bulunurdu.

Sanırım müşterilerinden gelen taleplerden sonra un olarak çok sayıda çeşit (nohut unu, çavdar unu, tam buğday unu gibi) getirmeye başladı.

En sonunda ürün çeşitlerinin içine arpa ununu da ekledi.

Arpa ununu gördüğüm anda yaşadığım mutluluğu anlatamam😍

Telbine çorbasını yapmak için hemen 1 kilo arpa unu aldım.

Burası da Eyüp Sultan'ın yan tarafında ki caddede (Fahri Korutürk Caddesi) bulunan bir dükkan.

Burada sağlıklı ürünler, organik ürünler, yöresel ürünler, şarküteri, bakliyat gibi çok sayıda ürünü bulmak mümkün.

Ben ilk karabuğdayımı bu dükkandan almıştım.

Geçtiğimiz ay, yolumuz oraya düşünce hemen neler var diye dükkana uğradım.

Burası da arpa unu getirmeye başlamış.

Arpa unum vardı ama Karabuğday unu almayı düşünüyordum, bulmuşken onu aldım.

Geçtiğimiz günlerde Karabuğday unlu kabak mücver hazırladım, tarifini en kısa zamanda ekleyeceğim.

Arpa ununu almak için pazardaki, yada semtinizde ki bakliyatçılara ısrarla sorun.

Bu talebe karşılıksız kalmayacak, mutlaka getireceklerdir. 

Tariften bahsedecek olursam;

Tarifi yaparken bir keresinde kavurmadan sadece malzemeleri karıştırıp kaynatarak hazırladım.

Hiç iyi olmadı, un kokusu vardı.

Bu sebeple un çorbası yapar gibi önden biraz kavurmanızı tavsiye ederim.

Çorbanın kıvamı konusunda da muhtelif ölçüler var.
Pek çok yerde 1 su bardağı arpa unu kullanılmış fakat bu miktar çorba olarak çok geliyor.
1 su bardağı arpa unu kullandığınız zaman çorba değil, bulamaç oluyor.
Ben tarifi ilk yaptığım zaman 1 su bardağı kullandım.
Çorba kıvamına getirmek için üzerine çok su eklemem gerekti.
En güzel kıvam yarım su bardağı ile yapılan oluyor.

Arpa unu ile hazırlanan telbine çorbası ile ilgili birazda bilgi vereyim;

TELBİNE ÇORBASI

Telbine Çorbası, Peygamber Efendimiz Aleyhisselatu ve Selam'ın unutulmuş bir sünnetidir.

Peygamber Efendimiz (S.A.V) “Telbineye önem veriniz, hastaya onu yediriniz” buyurmuşlardır.

Yine Aişe (radıyallahu anha) validemizden rivayetle;

“Bu çorba üzüntü ve kederli olan kimsenin gönlünü kuvvetlendirir. Sizden birinin yüzündeki kiri su ile yıkayıp temizlediği gibi bu çorba da hastanın gönlünden elem ve kederi giderir”.

Başka bir hadisi şerifte "karnı yıkar" buyuruluyor.

“Hz. Aişe’den (ra) rivayetle “Resulullah (asm) şöyle buyurdu: Görünüşü hoş olmayan, fakat faydalı bir yiyecek olan TELBİNE’ye devam ediniz. Aile fertlerinden biri hastalandığı zaman Resulullah (asm), hasta iyi oluncaya veya ölünceye kadar Telbine tenceresini ateşten indirmezdi. Telbine’ye önem veriniz, hastaya onu yediriniz, Nefsim kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki, Telbine, birinizin yüzünü yıkadığı gibi, midenizi yıkar. Telbinede hastanın kalbi için rahatlık vardır.” buyurdular.

Telbine çorbası çözünür ve çözünmez lif barındırdığı için hem sindirimi kolay hemde boşaltımı kolaydır.
B vitaminini kompleks olarak barındırır.

Ayrıca selenyum, magnezyum, fosfor, çinko, bakır, demir, kalsiyum ve birçok elementi bol miktarda barındırır.

Dünyada içeriği en zengin gıda arpadır.

Bağışıklık Sistemini kuvvetlendirir.

Mutluluk hormonunun salgılamasını sağladığı için hastaların moralini yükseltir.

Kalbindeki elem ve kederi atar.

Hastaların güçlerini toparlamalarına vesile olur.

BULAMAÇ-TELBİNE;

1- Resûlullah (s.a.v.)’in ev halkından biri sıtma hastalığına yakalandığında bulamaç-hasa (çorba-et sulu çorba) yapılmasını emrederdi. Bulamaç yapılınca da ondan içmelerini emrederdi ve bu bulamaç yemeği hakkında şöyle buyururdu:  “Kederli kimsenin kalbini güçlendirir, hastanın kalbinden ağrıyı giderir, sizden birinizin yüzünden kiri su ile giderdiği gibi…”

(İbn Mâce, C.9. H.no:3445)

2- Ayşe, hasta için ve ölmüş kimse üzerine hüzünlü olan insan için daima telbine bulamacı yapmasını emrederdi. Çünkü ben Resûlullah (s.a.v)'dan: "Şüphesiz telbine bulamacı hastanın gönlüne rahatlık verir. Bir kısım hüzün ve kederi de giderir.” buyururken işittim

(Buhari, Tıb, C.12. H.no:12)

Tirit yapılır, telbine onun üzerine dökülüp ve yenilirdi.

Tirit: Yağ, peynir, hurma ve un karışımı. Ekmeğin küçük parçalar halinde doğranıp çorba suyuyla ıslatılması, et suyuyla ıslatılmış.

3- ”Yararlı olup hoşlanılmayan telbîne'ye devam ediniz” buyurmuştur.  Resûlullah (s.a.v), ev halkından birisi hasta olduğu zaman, iki tarafından biri bitinceye, yani iyileşinceye veya ölünceye kadar telbine çömleği devamlı ateş üstünde olurdu, demiştir.

(İbn-i Mâce, C.9. H.no:3446)

Telbine, Un, yağ ve sudan mamul pişirilen bir nevî bulamaçtır. Çoğu zaman buna bir miktar bal da karıştırılır. Süt gibi beyaz olduğu için 'Telbîne' adını almıştır. Mekke halkı buna 'Harîre' der­ler. Bu bulamaç muhallebiye benzer. Bilindiği gibi Telbîne, leben kökünden alınmadır. Leben ise süt demektir. Bu bulamaç beyaz olduğu için süte benzetilerek Telbine ismi verilmiştir.

4- “Telbine aşı, her derde devadır.”

(El Metalib ul-Aliye, C.2.  H.no:2407)

Kaynak

Telbine çorbasının bal ile yenmesi tavsiye edilmiş.
Piştikten sonra bal ile birlikte servis yapabilirsiniz.
Ben Kestane balı ile servis yaptım.
"Afiyetle Kalın"

TELBİNE ÇORBASI;
Malzemeler;
Yarım su bardağı arpa unu, (bardak 200 ml. klasik su bardağı)
Yarım çay bardağı sızma zeytinyağı,
5 su bardağı su,
1 su bardağı süt,
Tuz,
İsteğe bağlı kuru nane, kırmızı pul biber, kekik, kimyon.
Servis için;
Bal.

TELBİNE ÇORBASI TARİFİ;
Çorba yapacağınız derin tencereye yarım çay bardağı sızma zeytinyağını dökün.
Üzerine yarım su bardağı arpa ununu ilave edin.
Kısık ocakta sürekli karıştırarak 4-5 dakika kavurun.

Kavrulan arpa ununun üzerine karıştıra karıştıra 5 su bardağı su, 1 su bardağı süt ilave edin.

Çorbayı iyice karıştırarak pütürsüz olmasını sağlayın.
Eğer karıştırarak topakları açamazsanız, blenderden geçirebilirsiniz.
Damak tadınıza uygun tuzunu ilave edin.

Çorbaya baharat olarak sevdiğiniz baharatları ekleyebilirsiniz.
Ben kuru nane, kırmızı pul biber, kekik kullandım.

Çorba kaynadıktan 5-6 dakika sonra baharatları ilave edin.
5 dakika daha kaynatıp ocağı kapatın.
Sıcak olarak servis yapın.

"Afiyet Olsun"